Fermerlərin tarla bələdçisi
Tarlada müxtəlif aqro qulluq vasitələrindən istifadə etdiyiniz zaman bu platforma sizə bələdçilik edəcək.
Tarlada müxtəlif aqro qulluq vasitələrindən istifadə etdiyiniz zaman bu platforma sizə bələdçilik edəcək.
Analizlər
Preparat sınaqları
Fermerlərə məsləhət xidməti
Təlimlər
Xəstəlik və zərərvericilər bitkilərin məhsuldarlığının azalmasına səbəb olan amillərdən biridir. Məh...
Ətraflı məlumat
Dənin keyfiyyət analizi dən məhsullarının keyfiyyətini, təhlükəsizliyini və standartlara uyğunluğu...
Ətraflı məlumat
Sahə monitorinqi kənd təsərrüfatı istehsalında istifadə olunan torpaq və bitkilərin müntəzəm monitor...
Ətraflı məlumat
Sağlam və keyfiyyətli toxum yüksək məhsuldarlığın əsasını təşkil edir. Səpin üçün tələb olunan xüs...
Ətraflı məlumat
Bu platforma Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Əkinçilik Elmi Tədqiqat İnsitutu tərəfindən fermelərə dəstək məqsədi ilə təşkil edilmişdir. Burada Əkinçilik Elmi Tədqiqat İnstitunda tarla sınaqlarıdan uğurla keçmiş pestisidlərin, bioloji preparatların və aqrokimyəvi maddələrin istifadə miqdarı, tətbiq üsulu və qaydaları haqqında məlumat əldə edəcəksiniz.
Ətraflı məlumat
İsmayıllı GPSS tarla platformasında aqrokimyəvi preparatların tarla sınaqları təşkil edildi. Sahə 50 kavdratmetrəlik dalenkalara ayrılmışdı və bitki olaraq buğda bitkisinin Xəzri sortu seçilmişdir. İşçi məhlul olraq 200 litr/ha norması seçilmişdir.
Ətraflı məlumat
Sahələrdə “kimya” əvəzolunmaz görünür - zərərvericilərə qarşı süni vasitələrin icad edilməsinin bir səbəbi var idi. Bununla birlikdə, həm istehlakçılar, həm də fermerlər hər zaman yemək yeməyəndə istərdilər ki zəhərlənməkdən narahat olmasınlar. Təbiətdə bir anda bütün zərərvericilər üçün bir vasitə olsaydı, süni dərmanları sintez etmək üçün bir səbəb olmazdı. Bununla birlikdə, süni maddələr də bütün problemlərdən qurtuluşa çevrilmədi: səhv istifadə edilərsə həm insanlara, həm də ətraf mühitə zərər verir. Beləliklə, süni dərmanlara qismən kömək etmək əvəzinə, eyni təsirli təbii əvəzedicilərdən istifadə edə bilərsiniz. 30 ildən çoxdur ki, böcək cinsi və aqreqasiya feromonları dünyanın müxtəlif ölkələrində geniş yayılmışdır. Sahələrdə “kimya” əvəzolunmaz görünür - zərərvericilərə qarşı süni vasitələrin icad edilməsinin bir səbəbi var idi. Bununla birlikdə, həm istehlakçılar, həm də fermerlər hər zaman yemək yeməyəndə istərdilər ki zəhərlənməkdən narahat olmasınlar. Təbiətdə bir anda bütün zərərvericilər üçün bir vasitə olsaydı, süni dərmanları sintez etmək üçün bir səbəb olmazdı. Bununla birlikdə, süni maddələr də bütün problemlərdən qurtuluşa çevrilmədi: səhv istifadə edilərsə həm insanlara, həm də ətraf mühitə zərər verir. Beləliklə, süni dərmanlara qismən kömək etmək əvəzinə, eyni təsirli təbii əvəzedicilərdən istifadə edə bilərsiniz. 30 ildən çoxdur ki, böcək cinsi və aqreqasiya feromonları dünyanın müxtəlif ölkələrində geniş yayılmışdır.
Ətraflı məlumat
Yeməyin mövcudluğu torpaqlara əsaslanır: qidalandırıcı və keyfiyyətli qida yalnız torpaqlarımız sağlam yaşayış torpaqları olduqda istehsal edilə bilər. Son 50 ildə əkinçilik texnologiyasındakı irəliləyişlər və artan əhali sayəsində artan tələb torpaqları təzyiq altında qoydu. Bir çox ölkədə intensiv məhsul istehsalı torpaqları tükəndirərək torpaqların məhsuldarlıq qabiliyyətini və gələcək nəsillərin ehtiyaclarını ödəmək qabiliyyətini təhlükə altına qoymuşdur. Torpaq insan sağlamlığından tutmuş əkinçiliyə, suyun filtrasiyasına qədər hər şey üçün vacib bir qaynaqdır. Həyatımızın tam mənası ilə sağlam torpağa borcluyuq. Yenə də onu təhdid etməyə davam edirik. Üzvi maddələr sağlam torpağın ən vacib tərəfidir. Buraya bitki və heyvan materialları, torpaq mikroorqanizmləri və bu orqanizmlərin məhsulları və parçalanma prosesi daxildir. Üzvi maddələrin mənbələrinə kompost, gübrə və məhsul qalıqları daxildir. Üzvi maddələr torpağın hər tərəfini demək olar ki, həmişə məhsul verməyə kömək edəcək şəkildə təsir göstərir. Sağlam torpaq da sözün əsl mənasında canlı torpaqdır. Penn State, bir fermadan kənarda bir çay qaşığı sağlam torpağın 100 milyondan 1 milyarda qədər bakteriya, minlərlə flagellates və amoeba, yüzlərlə nematod, böcəklər və beşdən çox qurd! Sağlam torpaq dağılmalı, həm də nəm olmalıdır.
Ətraflı məlumat
Organik gübrə nədir? Ekoloji cəhətdən təmiz üzvi gübrələr torpaqdakı mikroorqanizmləri qidalandırır ki, bu da bitkilər üçün çox faydalıdır, eyni zamanda torpağın strukturunu yaxşılaşdırır. Normal şəraitdə bitkilərin ehtiyac duyduğu qidalar torpaqda olur. Bitki bu qidaların bəzilərinə birbaşa çata bilsə də; parçalanmamış formada olan digər hissəyə çata bilməz. Organik gübrələrdə bərk və ya maye formada olan canlı orqanizmlər bitkinin ehtiyac duyduğu bu elementləri parçalayır və torpaqda parçalanmadan qalır, onları buraxaraq bitki ilə birləşdirir. Organik gübrə nə edir? üzvi gübrələr; Bitki qidalarının mühüm mənbəyi və kənd təsərrüfatında torpaq kondisioneridir. Bu ekoloji cəhətdən təmiz gübrələr torpaqdakı mikroorqanizmləri qidalandırır, bu da bitkinin kök inkişafını dəstəkləyir, həmçinin torpağın strukturunu yaxşılaşdırır. Torpağın su və qida maddələrini saxlamaq qabiliyyətini artıran, torpağı yaxşılaşdıran və yağış və külək nəticəsində torpaq itkisini azaldan üzvi gübrələr. Bitkilər lazım olan qidaları aldıqdan sonra belə, organik gübrələr torpağı yaxşılaşdırmağa davam edir. Organik gübrələrin istifadə müddətinin artması ilə; torpağın tərkibinin və teksturasının yaxşılaşdırılması ilə yanaşı; Bu torpaqda yetişən bitkilər daha güclü və sağlam olur. Organik gübrələr bitki və heyvan tullantıları kimi təbii materiallardan hazırlandıqları üçün təbiətə dostdur.
Ətraflı məlumat
Qarğıdalı bitkisi (Zea mays L.) qırtıckimilər (Poaceae) fəsiləsinə aiddir, vətəni Cənubi Amerikadır. Qarğıdalı istilik sevən bitkidir, vegetasiya müddəti adətən 110-120 gün, bəzi tezyetişən hibridlərdə isə 80-105 gün təşkil edir və respublikamızın suvarılan, aran və nəmliklə təmin olunmuş dəmyə bölgələrində becərilir. Yerli qarğıdalı sortları: Respublikada Əkinçilik ET İnstitutunun Zaqatala BTS-də yaradılmış yüksək məhsuldar, keyfiyyətli Zaqatala yerli yaxşılaşdırılmış, Zaqatala 68, Zaqatala 420, Zaqatala 380, Zaqatala 514, Qürur, Ümid, Fəxri kimi yüksək məhsul vermək potensialına malik qarğıdalı sortları vardır. Əkin dövriyyəsində yeri: Qarğıdalı üçün ən yaxşı sələf payızlıq buğda, arpa, çovdar, dənli-paxlalılar, çoxillik yem və cərgəarası becərilən tərəvəz bitkiləri hesab olunur. Qarğıdalının özü isə payızlıq və yazlıq bitkilər üçün yaxşı sələfdir. Qarğıdalı torpaq mühitinin reaksiyası neytral olan (pH-6-7) bölgələrdə yüksək məhsul verir. Torpağın becərilməsi: Qarğıdalı əkilən rayonların torpaq-iqlim şəraitləri bir-birindən kəskin fərqləndiklərinə görə seçilmiş sortlara uyğun aqrotexniki becərmə işləri aparılmalıdır. Qarğıdalı əkiləcək sahədə ilk əvvəl 8-12 sm dərinlikdə sələf bitkilərindən sonra üzləmə aparılır. Bu əməliyyatın aparılması bitki və kövşən qalıqlarının xırdalanmasına, torpağın üst qatının yumşaldılmasına, alaq otlarının toxumlarının cücərməsinə, nəmliyin saxlanmasına və s. proseslərə müsbət təsir edir. Payızda torpaqda 27-30 sm dərinlikdə dondurma şumu aparılılır ki, bu da torpağın su-fiziki xassələrinin yaxşılaşmasına, bitkinin inkişafı üçün lazım olan su ehtiyatının toplanmasına və torpaqda aerasiya prosesinin yaxşılaşmasına şərait yaratmaqla yanaşı xəstəlik və zərərvericilərin coxalmasını limitləşdirir. Səpin vaxtı və norması: Qarğıdalı bitkisi qida maddələrinə çox tələbkar olduğundan, onun dən üçün əkin sxemi 70x30 sm olmaqla toxumun iriliyindən asılı olaraq hektara 18-20 kq, silos və yaşıl kütlə üçün isə 70x15 sm əkin sxemi ilə 25-28 kq toxum tələb olunur. Qarğıdalının səpin müddəti aran və nisbətən isti bölgələrdə aprelin birinci ongünlüyü, dağlıq və dağətəyi bölgələrdə isə aprelin üçüncü ongünlüyü hesab edilir. Torpaqda nəmlik normal olduqda toxumun basdırılma dərinliyi 8-10sm təşkil edir. Ağır mexaniki tərkibli torpaqlarda bu 6-7sm dərinliyə qədər azaldılmalıdır. Səpin texnikası düzgün nizamlanmalıdır ki, bitkilərin sahədə homogen (eyni zamanda) çıxışı təmin edilsin, əks halda məhsuldarlığa mənfi təsir göstərir. Alaqlara qarşı mübarizə məqsədilə səpinqabağı əkin sahəsi herbisidlərlə, zərərvericilər və xəstəliklərə qarşı isə toxum materialı müvafiq fungisid və insektisidlərlə dərmanlanmalıdır. Gübrələmə: İlk öncə torpağın analizi aparılaraq bitki üçün lazım olan makro və mikroelementlərin torpaqda mənimsənilə bilən formada miqdarını təyin etmək lazımdır. 1 ton dənin əldə edilməsi üçün qarğıdalı torpaqdan makro elementlərdən 24 kg azot 👎, 9 kg fosfor( P2O5) və 26kg kalium (K2O), mikroelementlərdən 2.7kg kükürd (S), 4.3kg magnezium(Mg), 2.5kg kalsium (Ca), 40g bor(B), 80g mis (Cu), 70g dəmir (Fe), 140g mangan (Mn) və 50g sink(Zn) mənimsəyir. Bunları nəzərə alaraq hektara veriləcək gübrə norması hesablanaraq fosfor və kalium gübrələrinin tam norması, azot gübrəsinin isə 30%-i səpinqabağı şum altına, azotun qalan 30% bitkinin 3-5 yarpaq inkişaf fazasında, 40%-i isə 8-10 yarpaq əmələgəlmə mərhələlərində verilməsi daha səmərəlidır. Mikroelementləri isə vegetasiya dövründə yarpaqdan yemləmə kimi tədbiq eləmək məqsədəuyğundur. Suvarma: Qarğıdalı bitkisinin vegetasiyası dövründə 3-4 dəfə suvarma aparılmalıdır. 1-ci suvarma bitkilərdə əsas rüşeym köklərinin formalaşması, 2-ci 15-16 yarpaqların əmələ gəlməsi, 3-cü süpürgələmə, 4-cü dəndolma dövrlərində aparılmalıdır. Dənin süd yetişmə dövründə suvarmanı dayandırmaq lazımdır. Cərgəaralarının becərilməsi: Torpaq-iqlim şəraitindən asılı olaraq qarğıdalı bitkisinin normal böyüməsini və inkişafını təmin etmək üçün cərgəarası becərilmə (3 dəfə kultivasiya), bitkilərin seyrəldilməsi və dibinin doldurulması aparılmalıdır. Əsas xəstəlik və zərərvericiləri: Təbii-iqlim şəraitindən asılı olaraq müxtəlif bölgələrdə qarğıdalıda ziyanvericilərdən payız sovkası, qarğıdalı və çəmən kəpənəyi, zəlicə böcəyi, xəstəliklərdən tozlu və qovuqlu sürmə, helmintosporioz, gövdə, qıca və dəndə bakterioz, qıçalarda qırmızı sürmə, pas və s. geniş yayılaraq məhsuldarlığa ciddi ziyan vurur. Yüksək və keyfiyyətli məhsul almaq üçün xəstəlik və zərərvericilərə qarşı kompleks mübarizə tədbirləri aparmaq lazımdı (aqrotexniki, kimyəvi, fiziki və mexaniki).
Ətraflı məlumat
GPSS platformalarında kənd təsərrüfatında istifadə olunan Polly Mol, Sat Nutvance və Alexin K aqrokimyəvi preparatlarının effektivliyini qiymətləndirmək məqsədilə tarla sınaqları təşkil edilmişdir. Sınaq sahəsi 50 kvadratmetrə bölünərək müxtəlif dalənkalar şəklində qurulmuşdur. Sınaqlarda bitki kimi yüksək məhsuldarlığı və xəstəliklərə dözümlülüyü ilə seçilən buğda bitkisinin Xəzri sortu seçilmişdir. Sınaqlarda işçi məhlul kimi 200 litr/ha norması tətbiq olunmuş, preparatların bitkiyə təsiri və məhsuldarlıq göstəriciləri elmi metodologiyalara əsasən izlənmişdir. Bu proses çərçivəsində aqrokimyəvi preparatların effektivliyini və bitkinin inkişaf mərhələlərinə təsirini müəyyən etmək üçün sistemli fenoloji müşahidələr aparılmışdır. Keçirilən sınaqların nəticələri kənd təsərrüfatında preparatların düzgün istifadəsinə və məhsuldarlığın artırılmasına mühüm töhfə verəcəyi gözlənilir.
Ətraflı məlumat
Tarla sınaqları — aqro dərman preparatlarının (pestisidlər, herbisidlər, fungisidlər və s.) real əkin şəraitində effektivliyinin, təhlükəsizliyinin və təsir müddətinin yoxlanılması prosesidir. Bu sınaqlar laboratoriya və kiçik miqyaslı testlərdən sonra məhsulun praktik istifadəyə yararlılığını qiymətləndirmək üçün vacib mərhələdir. Tarla sınaqlarının əsas xüsusiyyətləri və standartları Sınaq məqsədi: Dərmanın bitki xəstəliklərinə, zərərvericilərə və ya alaq otlarına qarşı effektivliyini müəyyən etmək. Bitkiyə və torpağa mənfi təsirlərinin olub-olmamasını yoxlamaq. Ətraf mühitə (torpaq, su, faydalı həşəratlar) təsirini qiymətləndirmək. Təsir müddəti və dozaları təyin etmək. Sınaq dizaynı: Randomizə edilmiş blok dizaynı (RBD): müxtəlif dozalar və preparatlar təsadüfi və təkrarlanan şəkildə sahələrə tətbiq olunur. Hər təcrübə bir neçə təkrar (replikat) ilə aparılır. Müqayisə üçün nəzarət (kontrol) sahəsi qoyulur (heç bir preparat istifadə olunmur). Sınaq şərtləri: Real əkin şəraiti (torpaq növü, iqlim, suvarma, bitki növü). Preparatın tətbiq üsulu (spray və s.). Bitkinin inkişaf mərhələsinə uyğun tətbiq vaxtı. Qiymətləndirmə meyarları: Xəstəlik və zərərverici səviyyəsinin azalma dərəcəsi (faizlə). Bitki məhsuldarlığının artımı və ya zədələnmə faizi. Qalıq maddələrinin torpaq və bitki hissələrində analizi. Ekoloji göstəricilər (su keyfiyyəti, faydalı orqanizmlərə təsir). Standartlar və qaydalar: OECD Fitosanitariya testləri üçün təlimatlar (OECD Guidance Document on Pesticide Field Testing). Beynəlxalq İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (OECD) GLP (Good Laboratory Practice) qaydalarına uyğun aparılır. Azərbaycan Respublikasının kənd təsərrüfatı və fitosanitar nəzarət qanunvericiliyinə riayət edilir. Tarla sınaqlarının mərhələləri Hazırlıq: Sınaq sahəsinin seçilməsi və işarələnməsi. Torpaq və əvvəlki əkin analizlərinin aparılması. Tətbiq: Preparatların müəyyən edilmiş dozada tətbiqi. Nəzarət sahəsinə preparat tətbiq edilməməsi. Monitorinq: Müntəzəm olaraq xəstəlik və zərərverici səviyyəsinin izlənməsi. Bitki inkişafının və məhsuldarlığın ölçülməsi. Məlumatların toplanması və analizi: Sınaq nəticələrinin statistik olaraq işlənməsi. Effektivlik və təhlükəsizlik parametrlərinin qiymətləndirilməsi.
Ətraflı məlumat
Əkinçilik Elmi Tədqiqat İnstitutu müxtəlif şirkətlər tərəfindən təqdim edilən aqropreparatların buğda bitkisi üzərində sınaqlarını aparır. Həmin preparatlar, həm yerli istehsal, həm də xarici istehsaldan gətirilən məhsullardır. Hazırda bir sıra aqropreparatların buğda bitkisinin aqronomik göstəricilərinə olan təsiri müəyən olunmaqdadır. Mütəxəssislər bu tədqiqatları davam etdirərək, bu preparatların məhsuldarlığa, bitki sağlamlığına və torpaq məhsuldarlığına necə təsir etdiyini araşdırırlar. Həmçinin, bu preparatların istifadə olunduğu sahələrdə əldə edilən nəticələr qarşılaşdırılaraq, ən yüksək məhsuldarlığı təmin edəcək kombinasiya və metodlar üzərində iş aparılır. Bu tədqiqatlar həm yerli fermerlər, həm də aqrotexniki mütəxəssislər üçün vacib məlumatlar təqdim edir. Gələcəkdə əldə edilən nəticələr, ölkəmizin kənd təsərrüfatı sahəsində daha səmərəli və dayanıqlı məhsul istehsalının əsasını qoyacaqdır. Əlavə məlumat üçün Əkinçilik Elmi Tədqiqat İnstitutu ilə əlaqə saxlaya bilərsiniz.
Ətraflı məlumat
